روزنامه اتحاد ملت

براساس آمارهای رسمی منتشرشده، ازجمله آمار مرکز افکارسنجی ایسپا، دو پیامرسان و شبکه اجتماعی تلگرام و اینستاگرام با فاصله زیاد از دیگران محبوبترین و پرکاربردترین اپلیکیشنهای گوشیهای هوشمند در میان کاربران ایرانی هستند. با اینهمه ابتدای امسال تلگرام به محاق فیلتر رفت و به نظر برای پایان سال باید خود را مهیای فیلتر دومین اپ محبوب کاربران در ایران بکنیم.

اتحاد ملت – سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور در گفتوگو باماهنامه پیوست خبر از صدور حکم قضایی برای فیلتر اینستاگرام داد. جاویدنیا با اشاره به این که طبق مصوبات شورای عالی فضای مجازی، ترافیک اینستاگرام از یک سطح نباید بالاتر می رفت گفت: براساس مصوبات این شورا باید دولت، برای فعالیت این شبکه در کشور مجوز صادر میکرد که این کار هم انجام نشده است.

دبیر کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه )فیلترینگ( در ادامه افزود: «اینستاگرام یک بار فیلتر شد و دولت گذشته وعده داد که با کمک فیلترینگ هوشمند میتواند این فضا را کنترل کند اما متاسفانه در این زمینه هم هزینه های بالایی صورت گرفت ولی بهن تیجهاین رسیدیم. هم اکنون دستور قضایی برای فیلتر این سرویس داریم و نظر اکثریت شورای عالی فضای مجازی نیز مبنی بر فیلتر شدن این سرویس است. »

او در ادامه افزود: «طبق مصوبات شورای عالی فضای مجازی ترافیک اینستاگرام از یک سطح بالاتر نباید میرفت که متاسفانه رفت و از طرفی براساس مصوبات این شور باید دولت برای فعالیت این شبکه در کشور مجوز صادر میکرد که این کار هم انجام نشده است. » جاویدنیا همچنین بیان داشت: در حال حاضر به صورت یک طرفه دستگاه قضایی میتواند با توجه به انجام نشدن مصوبات شورا اقدام کند، اما فعلا منتظر اجماع نظر در این زمینه هستیم ولی اگر صبر کردن فایده نداشته باشد دادستان کشور تصمیم لازم را خواهد گرفت. در همین زمینه شرق نیز نوشت: زمزمه فیلترینگ اینستاگرام هم بهگوش میرسد. این را میتوان از مقدمه چینی و خبرهای جستهوگریختهای که این روزها درباره لزوم فیلترینگ این شبکه اجتماعی عکس محور و محبوب به گوش میرسد، حس کرد. پیش از تصمیم قطعی به فیلتر تلگرام هم مشابه همین فضاسازیها و اظهارنظرها در اظهارات مقامات مسئول و رسانهها داغ شده بود.

در جدیدترین اظهارنظر دراینباره سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور که چندی پیش گفته بود: «بسیاری از علما، استادان و دانشجویان خواهان فیلترینگ اینستاگرام هستند »؛ روز گذشته اعلام کرد: ۰ « درصد جرائم رایانهای کشور ۶ مربوط به شبکههای اجتماعی از جمله تلگرام و اینستاگرام است .» جواد جاویدنیا در گفتگو با ایسنا، در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چندی پیش صحبتهایی مبنی بر احتمال فیلترینگ اینستاگرام مطرح شده بود و آیا قرار است این شبکه اجتماعی فیلتر شود، گفته بود: «اینستاگرام باید چند سال پیش فیلتر میشد. متأسفانها میزان جرائمی که در بستر جرم خیز اینستاگرام به وجود آمده و هر روز روبه رشد است، میتوان به عنوان یک فاجعه نام برد و خانواده های زیادی درگیر آسیبهای آن شده اند و از این مسئله گلایه مند هستند.

محبوب‌ها

زنان و مردان تأثیرگذار سال ۲۰۱۸ دردسرهای عجیب برای دختری که میخواهد پسر باشد! سفر به امارات و تماشای “جام ملتهای آسیا” چقدر آب میخورد؟ سریالهای نتفیلیکس را چطور در ایران ببینیم؟

بسیاری از علما و استادان دانشگاه و دانشجویان هرکدام با استدلال خود خواهان فیلترینگ این نرمافزار هستند. حتی برخی تمام مسئولان فضای مجازی کشور را که هرکدام به نحوی در این فضا نقش دارند، بهدلیل عدم جلوگیری و برخورد با این پدیده مسئول گمراهی تکتک افراد جامعه و به ویژه کودکان و نوجوانان میدانند و بیغیرت خطاب میکنند و حق هم دارند .»

جاویدنیا تأکید کرده بود: «من بهعنوان یکی از مسئولان نظام اسلامی بر صندلی خود تکیه دادهام و میبینم که چه فجایعی در این شبکه در حال وقوع است و اقدامی را که میتوانم انجام دهم، انجام ندهم و به جای وظایف شرعی و قانونی ملاحظات سیاسی را بهانه کنم، آیا خداوند متعال و شهدا از من خواهند پذیرفت؟ اگر واقعا چنین است باید مسئولیتم را رها کنم و در خانه بنشینم تا حداقل پاسخی داشته باشم که مسئول نبودم .» جاویدنیا حتی اینستاگرام را «قتلگاه جوانان » توصیف کرده بود؛ قتلگاهی که البته مانند دیگر شبکه های اجتماعی و محبوب این روزها یعنی توییتر که بخش زیادی از مسئولان ردهبالای کشور در آن حضوری فعالانه دارند، میزبان صفحات بیشتر مسئولان و مقامات کشور است.

در اینستاگرام علاوه بر صفحات رهبری، ریاست جمهوری و معاونان و وزرای دولت، رئیس مجلس و بسیاری از روحانیون و دفاتر مراجع عظام تقلید نیز صفحه دارند و هر روز خبرها و عکس و مطالبی از خود را منتشر میکنند. تعدادی از پرفالوئرترین صفحات مسئولان ایرانی در اینستاگرام به این شرح هستند: «صفحه فارسیزبان رهبر معظم انقلاب در اینستاگرام تا این لحظه دومیلیونو ۰ هزار دنبالکننده یا فالوئر ۳ دارد. حساب کاربری حسن روحانی، رئیسجمهور نیز در اینستاگرام بیشتر از دومیلیونو ۰ هزار فالوئر دارد. صفحه اینستاگرام سردار ۲ قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس نیز ۳۴ هزار دنبالکننده ۷ دارد. حساب کاربری جواد ظریف، وزیر خارجه نیز در اینستاگرام ۳۶ هزار دنبالکننده دارد و پس از او صفحات علی مطهری با ۶ ۲ هزار، ابراهیم رئیسی با ۰۲ هزار و سعید جلیلی ۴ هزار ۳ ۴ ۵ نفر دنبالکننده قرار دارند. جواد جاویدنیا، معاون فضای مجازی دادستان کل کشور، بهتازگی جایگزین عبدالصمد خرمآبادی شده است. خرمآبادی یکی از فعالترین و شناختهشدهترین افراد مدافع فیلترینگ بود و تا روزهای آخر بودن در این سمت قاطعانه و با جدیت از تصمیم فیلترینگ تلگرام دفاع میکرد و آن را موفقیتآمیز میخواند. حالا جایگزین او نیز به نظر میرسد قدم در همین راه گذاشته است و به جدیت از لزوم فیلترکردن اینستاگرام سخن میگوید. براساس آمارهای رسمی منتشرشده، مثلا آمار مرکزا فکارسنجی ایسپا دو پیامرسان و شبکه اجتماعی تلگرام و اینستاگرام با فاصله زیاد از دیگران محبوبترین و پرکاربردترین اپلیکیشنهای گوشیهای هوشمند در میان کاربران ایرانی هستند. بااینهمه ابتدای امسال تلگرام به محاق فیلتر رفت و به نظر برای پایان سال باید خود را مهیای فیلتر دومین اپ محبوب کاربران در ایران بکنیم.

جدیدترین اظهارات معاون فضای مجازی دادستان کل کشور روز گذشته و در نشست رسانهای «بررسی عملکرد پیامرسانهای داخلی و نقش نهادهای ذیربط در تقویت یا تضعیف آنها » مطرح شد. جوادنیا در این نشست اعلام کرد: «در دادگاه جرائم رایانهای تهران حدود ۳ هزار پرونده وجود دارد که ۵ هزار پرونده مربوط ۱ ۲ به امسال است که اگر محتاطانه مطرح کنم، ۰ درصد از جرائم ۶ رایانهای مربوط به شبکههای اجتماعی خارجی بهویژه تلگرام و اینستاگرام است؛ اما براساس برخی آمار، این مقدار از ۰ درصد ۸ هم بیشتر است. وقتی در چنین زمینهای، فردی که کلاهبرداری کرده، خانوادهای را از هم پاشیده، اطلاعات حریم خصوصی فردی را منتشر کرده و به آبرو و اعتبار او لطمه زده یا فردی که با نشر اکاذیب شهری را به هم ریخته است، باعث اختلافات قومی و قبیلهای شده، چه کسی پاسخگوی این شرایط است؟! .» همه این مباحث در شرایطی مطرح میشود که با وجود فیلتر سختگیرانه تلگرام و دفاع قاطعانه فیلترکنندگان از این تصمیم، آمارها نشان میدهد فیلترینگ تأثیری اندک بر میزان کاربری و استفاده کاربران ایرانی از این پیامرسان داشته است.

جدیدترین بررسیهای دانشگاهی – دانشگاه تهران – که دو روز پیش منتشر شد، نشان میدهد اگرچه تولید محتوای کانالهای تلگرامی در آذرماه کاهش یافته؛ اما میانگین میزان بازدید کل مطالب تولیدشده در کانالهای تلگرامی در مقایسه با مهرماه با افزایش همراه بوده است. این بررسی را آزمایشگاه شبکههای اجتماعی مجازی دانشگاه تهران انجام داده است و در این بررسی به این نتایج دست یافت که در هر روز به طور میانگین یکمیلیونو ۳۸ هزار پست تلگرامی ۵ منتشر شده که در مقایسه با ماههای قبل ۹ هزار پست کمتر ۵ بوده است.

چند میلیون ایرانی در اینستاگرام فعالند؟

بااینحال شیب بازدید کانالها در آذر نسبتا ثابت بوده است؛ موضوعی که نشان میدهد تلگرام هنوز مخاطبان خود را دارد و اینطور که تحقیقات نشان میدهد، میزان بازدید از تلگرام در روزهای تعطیل بیشتر میشود. برای مثال در تاریخ چهارم آذر، همزمان با میلاد رسول اکرم، بازدید از مطالب کانالهای تلگرامی به بیش از یکمیلیاردو ۸ میلیون بار رسیده است. ۴ در بخشی دیگر از این پژوهش آمده است که میانگین میزان بازدید کل مطالب تولیدشده در کانالهای تلگرامی در مقایسه با مهرماه ۰۲ میلیون بار به صورت روزانه افزایش داشته است. ۳ به بیان دیگر استفاده از تلگرام در این ماه با افزایش همراه بوده است.

بااینحال در آذر گذشته معاون امور فضای مجازی دادستانی کل کشور فیلترینگ تلگرام را موفقیتآمیز خواند و اعلام کرد: «اجرای فیلترینگ تلگرام و میزان موفقیت آن را میتوان از منظرهای مختلف بررسی کرد. از یک نظر فیلترینگ موفقیتآمیز بود؛ زیرا شبکههای پیامرسان داخلی به معایب خود پی برده و آنها را اصلاح کردند .»

او همچنین گفت: «در همان برههای که تلگرام فیلتر شد، حجم عظیمی از مردم وارد شبکههای اجتماعی داخلی شدند و این امر باعث شد که پیامرسانهای داخلی با اشکالات خود آشنا شوند؛ زیرا اساس اینگونه فعالیتها و فضای مجازی این است که تا زمانی که فضای مجازی زیر بار مخاطب نرود، بسیاری از نواقص آن مشخص نمیشود. باید زیر بار برود تا نواقص آن برطرف و به یک سطح از پایداری برسد ». البته همین چند روز پیش بود که امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات، در اظهارنظری گفته بود: «فیلترینگ در روزهای آینده سختتر خواهد شد و ما هم در این موضوع نقشی نداریم. من فقط اطلاع رسانی میکنم ».

او البته درباره گمانهزنی برای فیلترینگ اینستاگرام هم گفته بود: هنوز این موضوع به تصویب مراجع مربوطه نرسیده است؛ اما یک عده بهشدت دنبال این اتفاق هستند. به نظر میرسد آن عده رفتهرفته در حال نزدیکشدن به هدفشان هستند.