روزنامه اتحاد ملت

به قلم شیخ علی واشقانی

مؤسس و امام جماعت مردمی مسجد امام رضا (ع)

ماه مبارک رمضان فرصت استثنایی است برای شناخت نعمات الهی و ثمرات آن‌ها. آری وقتی انسان کارآفرینی نعماتی را می‌شناسد که آن نعمت از بین برود یا انسان از آن محروم شود همچنان که در ماه مبارک رمضان استفاده از نعمت خوردن و آشامیدن نهی می‌شود که منظور از روزه گرفتن همانا کسب اخلاص است به این مفهوم که مانع طغیان انسان شود؛ چراکه هر چیزی با ضدش شناخته می‌شود؛ یعنی اگر انسان به بیماری دچار نشود آن‌طور که باید مقام و منزلت سلامتی را نخواهد دانست و زمانی که خوب و بد را نداند انسان جاهل به آن حکمت است؛ ازجمله مهمان خدا شدن در این ماه خیروبرکت.

اطلاعات از فضای ماه رمضان فاکتورهایی دارد که باید در گام نخست مطالعه کرد. نکتۀ دیگر پدر و مادر نباید غافل از گفتن خوبی‌های این ماه به فرزندان باشند. به‌علاوه در مساجد دراین‌باره باید احادیث و روایات و آداب روزه‌داری را بشنوند و به‌خصوص کارگزاران فرهنگی مذهبی مطالب شایسته در جذب جامعه به ماه مبارک رمضان را بیان دارند که مسئول و متصدی مسجد امام رضا (علیه‌السلام) از نگاه امام سجاد (علیه‌السلام) در موضوع ماه مبارک رمضان به این مطلب خواهند پرداخت.

امام زین‌العابدین هنگام دیدن ماه هلال فرمود: هلال ایمنی از بلاها و سلامتی از بدی‌ها که میمنتی از سختی با آن نباشد و آسایشی که دشواری با آن مخلوط نشود و خیری که ممزوج به شر نگردد، هلال و امن‌وامان و نعمت و احسان و سلامت والسلام و ما را در این ماه به سپاسگزاری نعمتت برانگیز و پوشش‌های عافیت (سلامت) را به ما بپوشان و درود خدا بر محمد و آل پاکش باد.

دعای امام زین‌العابدین (علیه‌السلام) هنگام فرارسیدن ماه مبارک رمضان؛

و خدا را سپاس که ازجملۀ آن راه‌ها ماه خود، ماه رمضان را قرارداد، ماه روزه و ماه اسلام، ماه پاک‌کننده، ماه آزمایش، ماه قیام به عبادت و ماهی که قرآن را در آن نازل کرد که سراسر برای مردم هدایت است و نشانه‌هایی روشن از هدایت و جداکنندۀ بین حق و باطل، پس آنچه را در ماه‌های دیگر حلال بود به سبب بزرگداشت این ماه حرام کرد و (ماه اراده و تصمیم و تغییر نهاد)، یکی از شب‌هایش را بر شب‌های هزار ماه برتری داد و آن را شب قدر نامید. فرشتگان و روح در آن شب به دستور پروردگارش برای تعیین سرنوشت‌ها و آوردن هر خیروبرکتی و تقدیر بر هر کاری نازل می‌شوند. شبی است آکنده از سلامت و رحمت. برکتش تا سپیده‌دم بر هر کس از بندگانش که بخواهد از طریق قضایش که محکم و استوار کرده پیوسته و دائمی است و ما را برای ماه رمضانمان از بهترین اهل و اصحاب قرار بده.

خدایا! ما را در دیگر ماه‌ها و دیگر ایام مادامی‌که زنده‌مان می‌داری چنین قرار بده (که همچون فضایل ماه مبارک رمضان را داشته باشیم) و از کسانی قرار بده که به‌سوی خیرات می‌شتابند و نسبت به آن از دیگران پیشی می‌گیرند. (از بهترین فضایل ماه مبارک رمضان این است که توفیق خدمت‌گزاری به خود و به دیگران را از خدا بخواهیم و در این راستا از ابتدا تا انتها ثابت‌قدم ماندن نشانۀ صالح بودن هر انسان خیرخواهی است و زمانی انسان مهمان خداست که دیگران از وجود مهمان خدا به‌سلامت و آرامش به لحاظ همکاری و نیکی و محبت همدل و هم‌صدا باشند.)

دعای امام سجاد (علیه‌السلام) هنگام وداع با ماه مبارک رمضان؛

پس ما او را (ماه مبارک رمضان را) وداع می‌کنیم و وداع کسی که هجرانش بر ما سخت و غم‌انگیز است و روگرداندنش ما را غم‌زده و دچار وحشت کرد، برای او بر عهدۀ ما مهمانی

محفوظ و حرمتی درخور رعایت و حقی واجب‌الاداء لازم شد؛ بر این اساس می‌گوییم سلام بر تو ای بزرگ‌ترین ماه خدا و ای عید دوستانش! (مهمانان خدا) سلام بر تو (ای ماه پر رحمت و مغفرت و آمرزش)، هم‌نشینی که هنگام موجود بودن منزلتش بزرگ و وقت مفقود شدن، فقدانش دردناک و مایۀ امیدی که دوری‌اش رنج‌آور (مهمانان خدا) است.

سلام بر تو همدمی که چون رو کند، مونس گردد و مسرور و شاد کند و زمانی که سپری شود، به وحشت اندازد و دل‌ها را به درد آورد.

سلام بر تو (ای ماه خدا) همسایه‌ای که دل‌ها در آن نرم و گناهان در او کم شده (و پاداش اعمال فراوان).

سلام بر تو، (ای ماه خدای بی‌همتا و بی‌بدیل و بی‌نظیر) ماهی که نسبت به هر کاری مایۀ سلامت است و با برکات بر ما وارد شدی و چرک خطاها را از ما شستی.

سلام بر تو که وداع با تو نه از باب خستگی و فراغت از روزه است نه به دلیل ملالت است. سلام بر تو که قبل از آمدنش خواستارش بودیم و پیش از رفتنش بر او اندوهگینیم.

خدایا! ما اهل این ماهیم که ما را به سبب آن شرافت و بزرگی بخشیدی و با لطف و احسانت بر انجام اعمالش ما را موفق فرمودی، هنگامی‌که تیره‌بختان وقتش را نشناختند و از بختِ بدشان از فضیلتش محروم شدند.

خدایا! تو را سپاس، درحالی‌که به بدی‌هایمان اقرار و به ضایع کردن ماه مبارک و همچنین به تباه کردن اعمالمان اعتراف داریم و برای تو در دل‌هایمان پشیمانی پابرجا و ثابت و در زبانمان عذر صادقانه قرار دارد، بر این مبنا در برابر تقصیر و تفریطی (و افراطی) که در این ماه گریبان گیر ما شد، پاداش عنایت کن و عذر ما را در کوتاهی از ادای حقت الزاماً بپذیر و عمرهای ما را که پیش روی ماست به ماه رمضان آینده برسان.

خدایا! بر محمد و آلش درود فرست و مصیبت از دست رفتن رمضانمان را جبران کن و روز عید و فطرمان را بر ما مبارک فرما و آن را از بهترین روزهایی که بر ما گذشته قرار ده و ما را از خوشبخت‌ترین اهل این ماه قرار بده.

خدایا! در روز فطرمان که آن را برای مؤمنان عید و سرور و برای اهل آیینت روز اجماع و گردهمایی قراردادی به درگاهت از هر گناهی که مرتکب شدیم، توبه‌ای خالص که از شک و تردید پاک باشد، پس آن را از ما بپذیر و از ما خشنود باش.

خدایا! از تمام پدران و مادران و اهل دِینمان بگذر چه هر که از ایشان درگذشته و چه آن‌ها که تا روز قیامت خواهند آمد.

دعای امام زین‌العابدین (علیه‌السلام) روز عید فطر؛

ای آنکه نیکی را به بار می‌نشاند تا آن را بیفزاید و از بدی می‌گذرد تا آن را محو و نابود کند! جز این نیست که آنان را فرصت دادی (در ماه مبارک رمضان) برای اینکه به فرمانت بازگردند و محض اطمینان به دوام فرمانروایت مهلتشان دادی پس آن‌که اهل سعادت بود، فرجام کارش را به سعادت ختم کردی و آنکه اهل بدبختی بود به بدبختی‌اش واگذاشتی. همۀ اینان چه سعادتمندان و چه شقاوت‌پیشگان به‌حکم و حکومت تو بازمی‌گردند.

ای خدای من! این درماندگی از سپاس نه از بی‌رغبتی بلکه از ناتوانی من است. اینک منم که آمدن به درگاه تو را قصد می‌کنم و از حضرتت توقع پذیرایی نیک دارم (البته من نیز از نعماتت بهره می‌گیرم باید همت و عمل داشته باشم که تنها دعا فایده‌ای ندارد) و بازگشتم را به سویت گرامی دار؛ زیرا هر چه را اراده کنی از انجامش دچار سختی نمی‌شوی و در برآوردن آنچه از تو خواسته شود، عاجز نیستی و تو بر هر کاری توانایی و حول و قوه‌ای نیست جز به خدای بلندمرتبۀ بزرگ. (ماه مبارک رمضان فراخوان عبادت همه‌جانبه ازلحاظ اخلاقی، اعتقادی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی است. ماه مدیریت دینی خود و جامعۀ اسلامی از فردی تا جامعۀ روزه‌بگیر، اگرچه خدمت به ساختار شخص است، ساختار جامعۀ اسلامی نیز هست و چنانچه دل‌ها در این ماه خاشع و خاضع و نرم و پذیرای پیام حق نباشند پس چه زمانی خواهند شد! ماه رمضان تجلی انسانیت است پس نباید توقع داشت زمانی که اشخاص در صورت توان روزه‌خواری می‌کنند از زندگی سالم برخوردار باشند؛ بنابراین باید دانست از مکافات عمل غافل مشو، گندم از گندم بروید جو ز جو. این مردم ندانم که ز نیکی چه دیده‌اند که بد را پسندیده‌اند و حال‌آنکه کار خوب و بد کسی را برای دیگری نمی‌نویسند به‌قول‌معروف هرچه کنی به خود کنی، گر همه نیک و بد کنی.

حال زندگی و شخصیت هر انسانی از عملکردش نمایان است؛ پس دیگران را نباید متهم کرد بلکه نفس خود را باید متهم کرد که عقل را ربوده و مطیع خود کرده است که در نشر و ترویج آموزه‌های دینی فعالان فرهنگی، ائمه جماعت مساجد و مسئولان نقش بنیادی داشته و دارند که در این راستا مسجد امام رضا (علیه‌السلام) به مقتضی بعد از نماز جماعت ظهر و عصر نمازگزاران از سخنرانی جناب دکتر مبینی بهره یافتند. قبل از ظهرها بانوان جزء خوانی قرآن و احکام و اخلاق داشتند و بعدازظهرها آقایان جزء خوانی قرآن و اخلاق که در هر دو مورد شرکت عموم آزاد بود. نماز جماعت در سه نوبت برگزار می‌شد. مراسم شب‌های احیاء با دعوت از سخنران و مداح و قرآن به سر گیری به نحو شایسته انجام گرفت. تمام افطار‌های ماه رمضان با افطاری ساده از مهمانان خدا پذیرایی شد و مسافران نیز از اسکان (مهمانسرای) مسجد از سطح کشور استفاده مقتضی نمودند. امام مسجد همچنان در مسجد به‌طور مستمر حضورداشته و پاسخگوی مردم بود. نماز عید سعید فطر در جوار مسجد برگزار شد و امام مسجد مردم را به تقوا و نظم در امور خود و دیگر مستمعان را یادآور شد و توجه به اخلاق در تمام موارد فردی و اجتماعی و حفظ و حراست جامعۀ اسلامی در توجه به بیانات رهبری دانسته که ولایت گزار دین خداست؛ بنابراین محور وحدت و انسجام توجه به رسالت قرآن و عترت خواهد بود.

آری سعادت از آن جامعه‌ای است که عمل به اصول دین داشته و پیروی از هوای نفس خود را رها کند و مطیع عقل و عمل شود که سعادت و شقاوت حاصل اندیشۀ عملی هر انسانی است.

در پایان یادآور می‌شود که از قاریان بین‌المللی ازجمله آقای محمدحسین سبزعلی دعوت شد. همچنین از قاریان شایسته محل (آقایان و بانوان) از سوی نیکوکار معزز آقای محمد انصاری تجلیل و هدایایی به‌رسم یادبود تقدیم شد.

از شرکت عموم در جلسه‌های قرآنی تقدیر و تشکر و همچنین از هیئت‌امنای مسجد تقدیر و تشکر گردید. امام جماعت مسجد امام رضا (علیه‌السلام)، جملگی و خود را و معلم قرآن را یادآور عمل به اخلاق و قرآن شد و خواستار تداوم جلسه‌های قرآنی در مسجد شد و اظهار داشت: آبادانی مسجد به تلاوت قرآن و مسجد برای قرآن نصب گردیده و مسجد برای تقوا هست. مسجد سفارتخانۀ اسلام و امام جماعت، سفیر آن و مردم، امت اسلام در مسجدند. شایان ذکر است امام زین‌العابدین (علیه‌السلام) شب عید فطر را تا به سحر احیا می‌گرفت و این شب را گرامی می‌داشت.