روزنامه اتحاد ملت

به قلم فرزانه شقاقی روان شناس

دنیای کودکان پر از خطرات واقعی و خیالی است که گاهی اوقات ما بزرگتر ها فراموش می کنیم که این دوران و مخاطرات را تجربه کرده ایم!

بسیاری از ترس های کودکان عادی و موقتی است و با رشد کودک خود به خود از بین می روند ولی برخی از این ترس ها ناهنجاری محسوب می شوند و نیاز به درمان دارند.

مطالعات دانشمندان نشان می دهد که اختلالات اضطرابی از شایعترین شرایط روانی کودکان است. در نسبت بالایی از این موارد ، اثبات شده که علائم اختلال اضطراب بزرگسالان اولین بار در دوران کودکی ظاهر شده است ، بنابراین درمان اضطراب های غیرطبیعی در کودک نه تنها به خاطر خود مهم است بلکه می تواند به جلوگیری از اختلالات بزرگسالان کمک کند.

ذهن و احساسات کودکان دائماً در حال تغییر و رشد است و همه آنها با یک سرعت رشد نمی کنند ، بنابراین تشخیص ترس طبیعی از ترسهایی که نیاز به توجه ویژه دارند همیشه آسان نیست.

به عنوان مثال نوزادان تازه متولد شده معمولاً از افتادن و صداهای بلند می ترسند. ترس از غریبه ها از همان شش ماهگی شروع می شود و تا دو یا سه سالگی ادامه دارد. کودکان پیش دبستانی معمولاً از جدا شدن از والدین خود می ترسند. آنها همچنین ممکن است از حیوانات بزرگ ، مکانهای تاریک ، ماسکها و موجودات ماورا طبیعی بترسند.

کودکان بزرگتر ممکن است نگران مرگ در خانواده ، تصادف، عدم موفقیت در مدرسه و وقایع اخبار مانند جنگ ، حملات تروریستی و آدم ربایی باشند. نوجوانان اضطراب و نگرانی های جنسی و اجتماعی در مورد آینده خود و جهان دارند. این اضطراب ها در صورت ادامه یافتن و ایجاد پریشانی جدی ، یا از بین بردن هماهنگی خانوادگی یا ایجاد اختلال در رشد و تربیت کودک قطعاً به یک مشکل تبدیل می شوند و ضرورت پیشگیری یا درمان این اختلالات در همان اوان کودکی ضروری است.

این اختلالات و ترس ها دارای لایه ها و مختصات متعددی هستند که به تعدادی از آنها اشاره می شود.

اختلال اضطراب عمومی

این روزها اضطراب عمومی در کودکان بیشتر دیده می شود. این مشکل که قبلاً اختلال بیش از حد مفرط کودکی نامیده می شد ، همان اختلال نگرانی کنترل نشده ای است که در بزرگسالان اتفاق می افتد. کودکان مبتلا به این اختلال نسبت به برآورده سازی انتظارات دیگران از خود آگاهی دارند ، اما نسبت به خود تردید دارند و بیش از حد نگران هستند. آنها نیاز به اطمینان و تأیید مداوم بزرگسالان دارند. آنها ممکن است نگران نمرات مدرسه ، طوفان ، سرقت ، سرقت صدمه به خود هنگام بازی یا حتی گرانی و مشکلات اقتصادی باشند. آنها اغلب احساس بی قراری و تنش می کنند و از سردرد ، معده درد و سایر علائم جسمی شکایت دارند.

اختلال اضطراب اجتماعی (ترس اجتماعی)

کودکان مبتلا به این اختلال به طرز دردناکی خجالتی هستند و از قرار گرفتن در معرض هر چیز ناآشنایی می ترسند. آنها به والدین خود چسبیده اند و ممکن است در سنی که دیگر طبیعی نیست ، از کودکان دیگر و همچنین غریبه های بزرگسال ترس داشته باشند. آنها ممکن است از بلند خواندن ، شروع مکالمه یا شرکت در یک جشن تولد بترسند.

اختلال وسواس فکری

این اختلال شامل افکار ناخواسته سرزده (وسواس فکری) است که باعث ایجاد تنش فزاینده ای می شود که گاهی با اقدامات تکراری (اجبار از سوی دیگران) برطرف می شود. این بیماری معمولاً به عنوان یک اختلال اضطرابی طبقه بندی می شود زیرا وسواس ها معمولاً شامل ترس مانند ابتلا به بیماری یا مرگ والدین هستند. بزرگسالان مبتلا به این اختلال می دانند که وسواس غیر منطقی است ، اما کودکان خردسال ممکن است چنین نباشد ، بنابراین علائم با اختلال اضطراب عمومی همپوشانی دارند.

درمان هر کدام از این اختلالات نیازمند شناسایی دقیق مشکل و استفاده از راهکار یا پروسیجر متناسب با نوع اختلال است.

تحقیقات طولانی مدت نشان می دهد تأثیر خانواده و مشکلات خانوادگی تاثیر قابل ملاحظه ای در به وجود آمدن این اختلات دارند. خوشبختانه ، کودکان معمولاً با رشد کردن از ترس رشد رها می شوند یا می توانند با موفقیت درمان شوند.

والدین و سایر اعضای خانواده از بسیاری جهات می توانند به فرزندان کمک کنند. آنها می توانند در مورد نحوه کنترل اضطراب کودک آموزش ببینند. آنها می توانند با ارائه مدل هایی از اعتماد به نفس و حل مسئله و پاداش هایی برای غلبه بر ترس ، رفتار درمانی شناختی را تسهیل کنند. گاهی اوقات یک مشکل خانوادگی منشأ اضطراب کودک است ، یا کودک مضطرب فکر می کند که وی دلیل بروز هرگونه دردسر در خانواده است. در این صورت ، ممکن است یک خانواده درمانی مشترک که همه اعضا در آن شرکت می کنند ایده خوبی باشد.

در مجموع باید اذعان داشت نقش خانواده در پیشگیری و درمان اختلالات ناشی از ترس، نقش بسزایی دارند. اما در مراحل پیچیده تر و پیشرفته تر مراجعه به روان پزشک و مشاور اولین گام در حل اختلالاتی از این دست است.